Vraag en antwoord

Slechts enkele organisaties mogen om een kopie van jouw identiteitsdocument vragen. Dit zijn bijvoorbeeld:

• Overheidsinstanties
• Banken
• Notarissen
• Casino’s
• Levensverzekeraars
• Werkgever

Het bedrijf of de organisatie moet je informeren over de wettelijke verplichting. Meer informatie over de wettelijke regels voor het overnemen of kopiëren van identiteitsgegevens staat op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens.

Een telecombedrijf mag jouw identiteitsdocument kopiëren of scannen, maar moet de pasfoto en het burgerservicenummer (BSN) bedekken.

Sommige bedrijven en organisaties zijn wettelijk verplicht een aantal gegevens van je identiteitsdocument over te nemen. De school of je zorgverlener bijvoorbeeld. En het hotel en de camping waar je wilt overnachten. Jouw identiteitsdocument of een kopie afgeven, is dan niet nodig. Het soort legitimatiebewijs en het nummer ervan laten opschrijven is voldoende. Bijvoorbeeld: ‘Paspoort, NWLFR3706 .’

Met de KopieID-app kun je in een kopie van het identiteitsdocument de identiteitsgegevens doorstrepen die organisaties niet nodig hebben of niet mogen verwerken. Dit kan bijvoorbeeld het burgerservicenummer (BSN) zijn maar ook een pasfoto of handtekening. Dit is afhankelijk van de organisatie en het doel van de kopie. Ook zet je met de app een watermerk in de kopie. In dit watermerk vermeld je het doel en de datum van de kopie. Het watermerk kun je ook toevoegen als je niets hebt doorgestreept. Je kunt de kopie vervolgens versturen of printen. Het is ook mogelijk om de bewerkte kopie (dus als er gegevens zijn doorgestreept) veilig op te slaan. Op die manier is het mogelijk om een kopie te hergebruiken. Komt de kopie ooit in handen van fraudeurs? Dan is het dankzij de KopieID-app moeilijker om ermee te frauderen.

Je kunt de KopieID-app downloaden in de Apple App Store of Google Play Store. De app is een uitgave van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens, onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Bewaar je identiteitsdocument op een veilige plaats

Gestolen paspoorten, identiteitskaarten en rijbewijzen zijn populair onder criminelen. Dat komt omdat ze steeds moeilijker te vervalsen zijn. De oplichter koopt online het identiteitsdocument van iemand die op hem lijkt. Bij identiteitscontroles is deze vorm van fraude moeilijk te herkennen.

Geef jouw digitale accounts een dubbele beveiliging

Hackers kunnen inbreken op jouw computer of op je account voor e-mail of social media. Op die manier stelen ze persoonlijke gegevens of versturen berichten onder jouw naam. Beveilig jouw accounts met dubbele verificatie. Je ontvangt dan een extra controlecode per sms of via een app. Een oplichter kan dan niets beginnen zonder jouw telefoon, tablet of computer.

Wees alert op babbeltrucs

Oplichters kunnen je opbellen en zich voordoen als medewerker van een bank of computerbedrijf. Ze kunnen hierbij doen alsof het telefoonnummer afkomstig is van je bank. Dit heet spoofing. Voor je het door hebt, geef jij je inloggegevens. Wees hierop alert. Controleer het verhaal. Zoek het telefoonnummer van het bedrijf op en leg uit wie je heeft benaderd en wat hij gevraagd heeft.

Online kopen of verkopen? Stuur geen kopieën van je identiteitsdocument

Sommige oplichters adverteren (online) met iets wat je graag wilt hebben: concertkaartjes, woonruimte, een leuke baan. Soms vragen ze je om een kopie van je identiteitsdocument of andere documenten te sturen. Ga hier niet op in.

Klik in e-mails nooit op een link naar een inlogpagina

Oplichters kunnen je een phishing mail sturen. Dit is een mail die lijkt op een mail van de overheid, een bank of een ander bekend bedrijf. In die mail vragen ze jou om persoonlijke gegevens of in te loggen door te klikken op een link. Deze link stuurt je naar een valse website. Klik niet op de link. Zoek zelf het juiste webadres/telefoonnummer op van bijvoorbeeld jouw bank en neem contact op.

Voorkom fraude met een kopie van je identiteitsdocument

Organisaties vragen soms om een kopie van je identiteitsdocument. Die kopieën worden vaak goed bewaard, maar niet altijd. Met een kopie van jouw identiteitsdocument kunnen oplichters een online bankrekening openen of een telefoonabonnement afsluiten. Maak kopieën van je identiteitsdocument onbruikbaar voor oplichters. Of gebruik hiervoor de KopieID-app.

Vernietig persoonlijke gegevens in oude documenten of computers

Oplichters kunnen in jouw afval zoeken naar loonstrookjes, jaaropgaven of verzekeringspapieren. Ook als jij je oude computer, tablet of telefoon wegdoet, kan deze in verkeerde handen vallen. Versnipper of verscheur daarom oude documenten met jouw identiteitsgegevens en adresgegevens. En vernietig gegevens op oude computers en telefoons.

Wees voorzichtig op social media

Oplichters kunnen gegevens over jouw verzamelen via bijvoorbeeld Google, Instagram, Facebook of Twitter. Zo brengen ze zorgvuldig jouw profiel in kaart. Vervolgens handelen ze namens jou. Weet daarom wat je deelt via social media. Toon online zeker geen foto’s van jouw paspoort, identiteitskaart of rijbewijs.

• Er staan rekeningen, leningen, creditcards of woonruimten op jouw naam. Maar je weet van niets.
• Je ontvangt boze berichten van mensen die je als oplichter zien. Bijvoorbeeld omdat je hen via een online marktplaats zou hebben opgelicht.
• Je moet op verhoor komen, omdat de politie jou als verdachte ziet.
• Je wordt aangehouden bij een grensovergang of bij controle door de politie.
• Je kunt geen lening krijgen omdat er een signalering op jouw naam staat bij het Bureau Kredietregistratie (BKR).

• Je ziet één of meer onbekende werkgevers op pensioen- of belastingoverzichten staan.
• Je ontdekt op mijnoverheid.nl dat jouw gegevens bij de overheid zijn gewijzigd.
• Nadat je hebt ingelogd op www.digid.nl zie je in jouw gebruikshistorie dat er is ingelogd op een moment dat je dat niet hebt gedaan.
• Je krijgt geen uitkering, omdat er al een uitkering op jouw naam staat. Maar je weet van niets.
• Je staat op een ander adres ingeschreven bij de gemeente. Terwijl je dit nooit hebt gewijzigd.

• Je ontvangt brieven van advocaten of incassobureaus en gerechtsdeurwaarders over schulden waar je niets van weet.
• Je ontvangt rekeningen of ontvangstbevestigingen voor goederen of diensten. Maar je hebt deze niet besteld.
• Op jouw bankafschriften of creditcardoverzichten staan uitgaven die je niet herkent.

• Op social media staan profielen op jouw naam waar je niets van weet. En die je niet zelf hebt aangemaakt.
• Er staan bestanden op jouw computer waar je niets van af weet.
• Je contacten ontvangen e-mails van je die je niet zelf hebt verstuurd.

Het is belangrijk om te weten dat niet alle datalekken leiden tot identiteitsfraude.

Wanneer alleen jouw burgerservicenummer (BSN) bij een datalek betrokken is, is de kans op identiteitsfraude klein. Het BSN is een zogenaamd ‘informatieloos’ nummer.  Dit betekent dat er geen persoonlijke informatie, bijvoorbeeld je geboortedatum, in het BSN verwerkt is. Een persoon is daarom niet te herkennen aan een BSN. Het BSN wordt alleen door de overheid gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens en in rechtstreeks contact met jou. Het is in een geval van een datalek niet nodig om jouw BSN te laten veranderen.

Dan kun je overwegen om uit voorzorg een nieuw identiteitsdocument aan te vragen bij je gemeente.

Ga dit na bij de desbetreffende organisatie.

Dit kun je dit melden bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI). Als er nog geen misbruik is gemaakt van jouw persoonsgegevens, dan hoef je geen melding bij het CMI te doen.

Neem dan contact op met het CMI.

Identiteitsfraude door een ex-partner is lastig te bewijzen. Ex-partners beschikken meestal over elkaars identiteitsgegevens. Probeer zoveel mogelijk bewijzen te verzamelen van de fraude.

Aankopen in gemeenschap van goederen

Heeft jouw ex goederen besteld toen jullie nog officieel getrouwd waren? Dan is de kans groot dat dit legaal is. Ook als jouw wachtwoord daarvoor is gebruikt. Veel mensen zijn namelijk in gemeenschap van goederen getrouwd en hadden gezamenlijke rekeningen en gezamenlijke accounts en leningen.

Bewijs fraude door ex-partner

Heb je het vermoeden dat jouw ex-partner bewust met jouw identiteitsgegevens fraudeert? Verzamel dan zoveel mogelijk bewijs. Denk hierbij aan kopieën van bankafschriften, brieven van incassobureaus of aanvragen van abonnementen.

Ga je aangifte doen bij de politie? Vertel je verhaal dan aan de hand van de feiten. Neem ook zoveel mogelijk documenten mee die jouw verhaal kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld een reisdocument met een stempel waaruit blijkt dat je ergens anders was op het moment van de fraude.

Ondersteuning Centraal Meldpunt Identiteitsfraude

Beschuldigingen over identiteitsfraude door ex-partners kunnen onderdeel zijn van een persoonlijke vete. Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI) en de politie zijn hierin geen partij. Wil je hulp van een externe partij, dan moet je naar een mediator of naar de rechter.

Het CMI kan alleen ondersteuning bieden als je over hard bewijs beschikt. Alleen in dat geval heeft het zin om het meldingsformulier identiteitsfraude in te vullen.