Achtergrondinformatie over gemeentelijke herindelingen

Er is onderscheid tussen een reguliere samenvoeging, een lichte samenvoeging en een grenswijziging.
Bij een reguliere samenvoeging worden de betrokken gemeenten opgeheven en wordt een nieuwe gemeente ingesteld. Dit zorgt voor een nieuwe gemeentecode in tabel 33 Gemeentetabel en een wijziging van tabel 59 GBA-deelnemers. Daarnaast worden de gemeentecodes van de opgeheven gemeenten beëindigd.

Bij een lichte samenvoeging wordt ten minste één gemeente niet opgeheven. De gemeente die opgeheven wordt, krijgt in tabel 33 als ‘nieuwe code’ de gemeentecode van de gemeente die blijft bestaan. Dit zorgt eveneens voor een wijziging in tabel 33 Gemeentetabel en tabel 59 GBA-deelnemers, doordat de gemeentecode van de opgeheven gemeente beëindigd wordt.
Zowel een reguliere samenvoeging als een lichte samenvoeging vinden in de regel plaats op 1 januari.

Bij een grenswijziging is er geen sprake van een opheffing van een bestaande gemeente of een instelling van een gemeente. Als bij een grenswijziging het inwoneraantal van betrokken gemeenten met minder dan 10% toe- of afneemt, is sprake van een grenscorrectie.
Het is denkbaar dat één of meer grenscorrecties met één of meer reguliere of lichte samenvoegingen worden gecombineerd in één herindelingsregeling, bijvoorbeeld bij een splitsing van een gemeente. De mogelijkheid om deze herindelingsvarianten te combineren biedt ruimte voor een maatwerkoplossing als de lokale omstandigheden daarom vragen.

Binnengemeentelijke infrastructurele wijzigingen

Naast intergemeentelijke infrastructurele wijzigingen kunnen gemeenten te maken krijgen met binnengemeentelijke infrastructurele wijzigingen. Het gaat hierbij ook om wijzigingen in categorie 08 Verblijfplaats zonder dat de persoon fysiek verhuist. Denk bijvoorbeeld aan een wijziging van de straatnaam, een vernummering, een wijziging van de postcode of het gemeentedeel. Ook wijzigingen van BAG-rubrieken zoals een woonplaatsnaamwijziging, een wijziging in de Naam openbare ruimte, de Identificatiecode verblijfplaats of de Identificatiecode nummeraanduiding zijn binnengemeentelijke infrastructurele wijzigingen.

Gevolgen voor de berichtendienst

Om de migratie van persoonsgegevens goed te laten verlopen, worden betrokken gemeenten maximaal 5 dagen vóór een herindeling tijdelijk of definitief van de berichtendienst afgesloten. Het is dan niet meer mogelijk om een berichtencyclus op te starten met betrokken gemeenten.
Na een reguliere samenvoeging wordt de nieuwe gemeente op de berichtendienst aangesloten. Na een lichte samenvoeging of binnengemeentelijke infrastructurele wijziging wordt de mailbox van de bestaande gemeente(n) weer opengesteld voor deelname aan het berichtenverkeer.
In het stappenplan vind je een overzicht van wat een gemeente moet regelen voor een (binnen)gemeentelijke herindeling.